akcentować
akcentować
akcentować(hornjoserbšćina)[wobdźěłać]
werb[wobdźěłać]
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | akcentuju | akcentujemoj | akcentujemy |
| 2. | akcentuješ | akcentujetej (-taj) | akcentujeće |
| 3. | akcentuje | akcentujetej | akcentuja (akcentuju) |
| aspekt | ip |
| transgresiw | akcentujo, akcentujcy, akcentowawši |
| prezensowy particip | akcentowacy |
| preteritowy particip | akcentowany |
| ł-forma | akcentował, akcentowała, akcentowało, dual: akcentowałoj, plural: akcentowali (akcentowałe) |
| werbalny substantiw | akcentowanje |
| preteritum | |||
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | akcentowach | akcentowachmoj | akcentowachmy |
| 2. | akcentowaše | akcentowaštej | akcentowašće |
| 3. | akcentowaše | akcentowaštej | akcentowachu |
| imperatiw | |||
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | — | akcentujmoj | akcentujmy |
| 2. | akcentuj | akcentujtej (-taj) | akcentujće |
| 3. | akcentuj, njech akcentuje | akcentujtej (-taj) | njech akcentuja (akcentuju) |
Ortografija
Dźělenje słowow:
ak-cen-to-wać
Wurjekowanje
- IPA: akʦentou̯aʧ
Semantika
Woznamy:
- [1] 'Kedźbu! Tute hesło je zarodk. Wone bu awtomatisce z tekstoweho korpusa generowane a njebu hišće kontrolowane. Tež ortografija móže być zestarjena.
Dalše wujasnjenja:
- Imperfektiwne akcentowaše je 3x dokładźene, akcentowa (móže tež něšto druhe być) 0x.
Synonymy:
- [1] hrać; wuzběhnyć
Přikłady:
- [1] Duo, rjekny Pafka, při čimž wokalej a jeju njezwučenu kombinaciju ironisce akcentowaše. (Koch)
- Pod tutym hladanjom bych so rady z wami chcył wo temje nadpisma >>wadźić<<, to rěka, wotewrjenje diskutować wo prašenjach, kiž su tohodla zdźěla prowokantnje sformulowane, zo móhło so z akcentowanjom a wobswětlenjom ekstremow něšto srjedźne namakać, štož drje tež njeje poslednja wěrnosć, ale runja ekstremej dźěl cyłka. (Rozhlad 1993)
- Stajnje mjez banalnosću a genialnosću lawěrujo, inspirowany wot psychoanalyzy Freuda a eksistencializma Sartreho, namołwješe spisowaćel swojich krajanow, zo bychu so přiznali k swojemu >>pólskemu horbej<<, so pasli kulturneho dohonjowanja za zapadom, za Europu<<, zo njebychu so znajmjenša na cuzych mustrach a měritkach orientowali, ale swójske kajkosće akcentowali. (Rozhlad 1993)
- Zo bychmy tuž kulturnej uniformowanosći wućeknyli, dyrbimy akcentować wosebitosće. (Rozhlad 1993)
- Na jednej z prěnich zhromadnych posedźenjow praji jedna němska kolegowka jara raznje a njelubje, zo sej nihdy nanihdy njemóže předstajić, kak móhli Serbja klasisku hru prawje wurjekujo a akcentujo němsce zahrać. (Rozhlad 1993)
- Najskerje Koch wědomje njemjenuje čas nastaća, zo by wěstu nadčasnosć myslow akcentował. (Rozhlad 1992)
- Take akcentowanje rěcywědy wujasnijo se z powšyknje znatego akutnego wobgrozenja dolnoserbšćiny ako žyweje rěcy. (Rozhlad 1992)
- Dźensa akcentuje so zapřijeće domizna wo wjele bóle diferencowanje, šěršo a hlubšo. (Rozhlad 1992)
- Zo so z Hornjeje Łužicy tež wo aktualnych podawkach rozprawja - z Delnjeje Łužicy je to wězo samozrozumliwe - a so při tym delnjoserbske aspekty akcentuja, je w porjadku. (Rozhlad 1992)
- Slěbroběły intendant stany, rěčeše derje akcentowanje, dostojnje a ze žortom, wo pokroku a zo chcedźa na tutym puću dale doprědka kročić, wón zběhny swoju škleńcu Feliksej napřećo. (Brězan)
- Wón rěčeše a rěčeše, spěšnje, chwatnje, nimale nužlujo, a potom zaso so kopolejo, pomału, jednotliwe słowa wótrje akcentujo: Wón bě chcył klasowemu njepřećelej z ruku na gyrgawu, woni sčinichu Mětka k zapósłancej. (Brězan)
- Ně, štož tam přitomni zasłyšachu, njebě žane šnódrowanje kaž z dudlawy, ale derje akcentowane, ze začućom překisane přednošowanje. (A. Nawka)
- Za błyšćate parlički pak, kotrež nastanu z akcentowanym wodychom, njeběše dosć městna, tak zo so wjele substancy zhubi. (Rozhlad 1996)
- Tole njeje wšak prěnje znjewužiwanje NOWEGO "CASNIKA za tajke wotpohlady 'Mjenowany přinošk je pak po lózyskosći dotal wjeršk pospytow tych někotrych, kotřiž se hrajkaja z přichodom serbstwa Njesměmy podhódnoćić strach za nastaće narodnych zwadow Rozeběrać dyrbimy korjenje a přičiny so jewjacych škaranjow a wobwinjowanjow, chcemy-l dónc k prawemu a trěbnemu konkretizowanju a akcentowanju naprawow za realizowanje nic njewažneho, dale jara aktualneho a w ,,Programje "Domowiny takle formulowaneho 'nadawka: ,,Domowina spěchuje hajenje a skrućenje zhromadnosće Serbow Hornjeje, Srjedźneje Delnjeje Łužicy jako etniskeho cyłka". (Rozhlad 1996)
- W njej so awtor hišće njerozsudźi, nadrobniše wosobinske posudki přednjesć, ale so hłownje na akcentowanje organiskeje přisłušnosće Łužiskich Serbow k słowjanskemu myslenskemu swětej wobmjezuje. (Rozhlad 1996)
- Wokřewja a akcentuje z wuběrnej melodiku hłosa, je doma w naiwnosći sprawneje duše - sym zahorjeny! (Rozhlad 1996)
- Basniski sujet ze žiwjenja a z historiskeje, haj samo z wumysleneje mytiskeje zańdźenosće zwoleny, akcentuje při tym w prěnim rjedźe etiske zasady basniskeje metody w zmysle apela k aktiwizowanju mocow za narodne žiwjenje w přitomnosći a za přichod. (Zejler)
- Pisajće wěcki z ruskeho žiwjenja, ale prošu znateje winy dla, nic přez měru akcentować słowjanskosć (Ćišinski)
- Wšitcy wobdźělnicy wuprajichu so za to, přewjesć tež w přichodźe tajke zetkanja, při čimž měli so sylnišo akcentować srjedźoeuropske dudowe tradicije (łužiske, zapadopólske, južno-a zapadočěske, morawske kaž tež južnoněmske), wotkrywajo \x95 a wuzběhujo z tym jich wosebitosće w přirunanju ze zapadoeuropskimi tradicijemi. (Rozhlad 1991)
- Na přeswědčiwe wašnje zamó dopokazać, zo prócowanja domizniskeho wuměłstwa běchu po wobsahu a formje na sylne akcentowanje narodnych idealow wusměrjene. (Rozhlad 1991)
- St\ wosebitosć spisowaćeloweho tworjenja w zwisku z našim narodnym połoženjom akcentować wotmyslił. (Rozhlad 1991)
Přełožki[wobdźěłać]
|