etablěrować

z Wikisłownika

etablěrować

etablěrować(hornjoserbšćina)[wobdźěłać]

werb[wobdźěłać]

wosoba singular dual plural
1. etablěruju etablěrujemoj etablěrujemy
2. etablěruješ etablěrujetej (-taj) etablěrujeće
3. etablěruje etablěrujetej etablěruja (etablěruju)
aspekt ip
transgresiw etablěrujo, etablěrujcy, etablěrowawši
prezensowy particip etablěrowacy
preteritowy particip etablěrowany
ł-forma etablěrował, etablěrowała, etablěrowało,
dual: etablěrowałoj, plural: etablěrowali (etablěrowałe)
werbalny substantiw etablěrowanje


preteritum
wosoba singular dual plural
1. etablěrowach etablěrowachmoj etablěrowachmy
2. etablěrowaše etablěrowaštej etablěrowašće
3. etablěrowaše etablěrowaštej etablěrowachu
imperatiw
wosoba singular dual plural
1. etablěrujmoj etablěrujmy
2. etablěruj etablěrujtej (-taj) etablěrujće
3. etablěruj, njech etablěruje etablěrujtej (-taj) njech etablěruja (etablěruju)

Ortografija

Dźělenje słowow: e-tablě-ro-wać

Wurjekowanje

IPA: etabl'iʀɔu̯aʧ

Semantika

Woznamy:

[1] 'Kedźbu! Tute hesło je zarodk. Wone bu awtomatisce z tekstoweho korpusa generowane a njebu hišće kontrolowane. Tež ortografija móže być zestarjena.

Dalše wujasnjenja:

Imperfektiwne etablěrowaše je 1x dokładźene, etablěrowa (móže tež něšto druhe być) 0x.

Přikłady:

[1] A runje w tym tčitej zakładna mysl a duchowny fundament nětčišeje wustajeńcy: Na mjezynarodnym parkeće europskeho wuměłstwa etablěrowany a připóznaty wuměłc je so w swojim tworjenju wospjet přiwobroćił najmjeńšemu słowjanskemu ludej, Serbam, zo by drohotny pokład wysokowuwiteje narodneje kultury Serbow w swojich wobrazach zapopadnył a jón nam a swětej wuwědomił a zdźeržał. (Rozhlad 1993)
A runje w tym tči zakładna mysl a duchowny fundament našeje ekspozicije: na mjezynarodnym parkeće europskeho wuměłstwa etablěrowany a připóznaty wuměłc je so w swojim tworjenju wospjet přiwobroćił najmjeńšemu słowjanskemu ludej, Serbam, zo by drohotny pokład wysoko wuwiteje narodneje kultury Serbow w swojich wobrazach zapopadnył a jón Serbam samym kaž tež swětej wuwědomił a zdźeržał. (Rozhlad 1993)
Metody běchu tak wjeleworštowe kaž prócowanja ludźi, so pod datymi towaršnostnymi poměrami etablěrować a aktiwity wuwiwać. (Rozhlad 1992)
Cyril Kola słuša do serbskeje literarneje generacije, kotraž so w šěsćdźesatych lětach etablěrowała. (Rozhlad 1992)
By to był přełam w stawiznach wysokošulskeje sorabistiki, byli so poradźiło, na dalšej němskej uniwersiće (nimo Lipska) serbšćinu jako wučbny předmjet trajnje etablěrować. (Rozhlad 1992)
Společnost př\ Lužice z Prahi, kotruž předsyda Domowiny wo pomoc wołaše, po etablěrowanju komunistiskeje mocy w februarje 1948 sama we wuskosćach; ale činješe, štož hišće w jeje mocach. (Rozhlad 1999)
Njepřewidźu pak problem falowaceje kontinuity hudźbneje skupiny, abo hinak sformulowane: Škoda, zo dyrbiš so nimo Jensa Ruprechta a Henrika Liehra, kotrajž staj so tola hižo jako krutaj čłonaj skupiny "Łužica" etablěrowałoj, přeco zaso na nowe mjezwoča a z tym tež na nowu jewišćowu atmosferu zwučić. (Rozhlad 1999)
Na druhej stronje pak tež njenastanje "při dokładnym studiju partiturow4)' na kóždy pad zaćišć, zo 'Nagel zdźědźene a etablěrowane tradicije wědomje zaćisnje, zo by wuleći, štož potom druhdy k wuskutkam dowjedźe, "kotrež skerje nasćin ,,honjenja za efektom we sebi noša hač 'wuraz konstruktiwneje trěbnosće. (Rozhlad 1998)
Dowolće mi w zwisku z tym někotre słowa k najmłódšemu, k literarnemu wubědźowanju Załožby za serbski lud a Ludoweho nakładnistwa Domowiny, kiž přewjedźe so hižo jědnaty króć, we wotstawku dweju lět a je z tym hižo etablěrowany podij za ludowych awtorow a literarny dorost. (Rozhlad 1998)
Kmótřistwo jako spěchowanje nowych (nic na kóždy pad po starobje přeco młodych) talentow přez etablěrowanych wuměłcowwědomostnikowpublicistow ma tohorunja dołhu tradiciju w serbskej kulturje, specielnje w literaturje. (Rozhlad 1998)
Stipendije su w dźensnišej towaršnosći powšitkownje etablěrowana forma spěchowanja tworjawosće jednotliweho wuměłca, wosebje tych, kiž krute dźěłowe městno nimaja. (Rozhlad 1998)
Při etablěrowanju tuteho miljeja wuwi so wosebita katolskoserbska identita, kotraž so na kulturne kaž tež nabožne tradicije -wosebje na runinje nabožneje pobožnosće - złožuje a přeco nowe twori. (Rozhlad 1998)
A su pospyty, wosebje młodych statow, kotrež su so mjeztym etablěrowali, wosebje w Africe swójske wuměłstwo zaso wróćo dóstać, kotrež je přez cyły swět rozbrojene, kotrež pak je so tak zdźeržało a so hladało. (Rozhlad 1996)
Katólske towarstwa abo tak mjenowane kasina so etablěrowachu kaž w Jaseńcy, Pančicach, Radworju a druhdźe. (Rozhlad 1996)
Syntetisce wobjednana monotema z modernych kulturnych stawiznow słowjanskich narodow w formje zaměrnych studijow abo zběrnikowych kapitlow (nimo časopisow zjednoćenstwow abo akademiskich periodikow) wuchadźeja z pjera wědomostnych wustawow dźiwajo na trěbnu aktualnosć a to jenož sporadisce; docpěja jenož wuski dźěl specialistow a w jich zawrjenym kruhu so etablěruja Tola dopokazać wěstemu ediciskemu zaměrej a zwuraznić nadregionalny wobłuk na wobsahowu wusměrjenosć z historiskim wuskutkom, z wosebitej, zjawnosć postajenej knižku, to je so poradźiło Milanej Hrabalej Wosebje tež tohodla, dokelž na pozadku tworjacych wosobinow łužiskoserbskeho wuměłstwa dóstawamy kopicu zajimawych faktow ze žiwjenja najmjeńšeho słowjanskeho naroda (a nic někajkeje narodneje mjeńšiny! (Rozhlad 1996)
Ale njepřińdźechu, za to serbscy studenća a w Berlinje etablěrowani Serbja. (Rozhlad 1990)
Wone je hač do spočatka 80tych lět nowa etablěrowana forma zaručenja dalšeje eksistency serbskeje literatury. (Rozhlad 1990)
Znajo skromnušku swójsku stawiznisku literaturu wo Serbach a reakcionarne antisłowjanske zhladowanje wjetšiny němskeho etablěrowaneho stawiznopisa do lěta 1945, kiž namocnu politiku frankowskich a němskich feudalnych mócnarstwow přećiwo zažnofeudalnym zapadosłowjanskim kmjenam wusprawnješe abo samo glorifikowaše jako kulturny skutk, staješe sej hižo za čas studija zaměr, socialne, hospodarske, kulturne a politiske poměry połobskich Słowjanow wobswětlić. (Rozhlad 1990)
W 'předměrcu, hdyž so wědomosć wo němskej rěči a literaturje na uniwersitach etablěrowaše (a w mjeńšim tež slawistika), njepowołaše germanistika na př. (Rozhlad 1995)
Jónu pospyta so wjako rysowar předłohow pola železnicy etablěrować a pozdźišo z pomocu za njeho wupisaneho stipendija Choćebuskeho fabrikanta na Weimarskej wuměłstwowej wysokej šuli porjadny studij absolwować. (Rozhlad 1995)
Jan Cyž móžeše přez swoju awtoritu husto tolerantnosć zawěsćić, a přez swoju eksekutiwnu móc zajatych pušćić dać a etablěrowanje kruteho Domowinskeho wjednistwa a serbskich institucijow zmóžnić, kotrež potom w Drježdźanach Choćebuzu a Berlinje jako oficialni zastupjerjo serbstwa wuspěšnje jednachu. (Rozhlad 1995)


Přełožki[wobdźěłać]