wobswětlować

wobswětlować

wobswětlować(hornjoserbšćina)

werb

wosoba	singular	dual	plural
1.	wobswětluju	wobswětlujemoj	wobswětlujemy
2.	wobswětluješ	wobswětlujetej (-taj)	wobswětlujeće
3.	wobswětluje	wobswětlujetej	wobswětluja (wobswětluju)

aspekt	ip
transgresiw	wobswětlujo, wobswětlujcy, wobswětlowawši
prezensowy particip	wobswětlowacy
preteritowy particip	wobswětlowany
ł-forma	wobswětlował, wobswětlowała, wobswětlowało, dual: wobswětlowałoj, plural: wobswětlowali (wobswětlowałe)
werbalny substantiw	wobswětlowanje

preteritum
wosoba	singular	dual	plural
1.	wobswětlowach	wobswětlowachmoj	wobswětlowachmy
2.	wobswětlowaše	wobswětlowaštej	wobswětlowašće
3.	wobswětlowaše	wobswětlowaštej	wobswětlowachu

imperatiw
wosoba	singular	dual	plural
1.	—	wobswětlujmoj	wobswětlujmy
2.	wobswětluj	wobswětlujtej (-taj)	wobswětlujće
3.	wobswětluj, njech wobswětluje	wobswětlujtej (-taj)	njech wobswětluja (wobswětluju)

Ortografija

Dźělenje słowow: wob-swě-tlo-wać

Wurjekowanje

IPA: u̯obsu̯ʲɪtlou̯aʧ

Semantika

Woznamy:

[1] 'Kedźbu! Tute hesło je zarodk. Wone bu awtomatisce z tekstoweho korpusa generowane a njebu hišće kontrolowane. Tež ortografija móže być zestarjena.

Dalše wujasnjenja:

Imperfektiwne wobswětlowaše je 8x dokładźene, wobswětlowa (móže tež něšto druhe być) 0x.

Synonymy:

[1] swěćić; naswětlić; naswětleć; naswětlować; wobswětlić

Přikłady:

[1] A wječor, hdyž słónco šěroko runinu w dole wobswětluje, hlada wón do wsy a dale do druhich wsow, po runych krywach wulkich polow, hdźež mašiny łaža a ludźo wokoło nich běhaja kaž mrowje. (Krawža)

K njebju sapace płomjenja wobswětlowachu dołhe rynki šěrych wojakow. (Katolski Posoł 1914)

Kak so to druhdy cofa, wobswětluje znaty nationalö Ludwig Bernhard. (Katolski Posoł 1914)

Listowanje wobswětluje Ć. (Ćišinski)

Ćišinskeho proza wobswědčuje prócowanje młodeho awtora wo přiswojenje zakladneho grata za pisanje a literarne tworjenje w serbskej rěči; wona je wuraz Ćišinskeho wjacelětneho puća ke krutemu filozofiskemu, politiskemu, narodnemu a estetiskemu stejišću; wona wotbłyšćuje proces basnikoweho duchowneho zrawjenja a kritiskeho wobkedźbowanja woprawdźitosće a wobswětluje jeho lěta dołhe pytanje za wuměłskim mišterstwom, kotrež ze samej prozu hišće njedocpě. (Ćišinski)

Njeličomni wědomostnicy a kulturnicy su wo nim při wšelakorych składnosćach pisali a jeho dźěło a skutkowanjez rozdźělnych hladanišćow wobswětlowali. (Rozhlad 1991)

Tak wobswětluje na př. (Rozhlad 1991)

Luboznje zyboleše so blědy měsačk na njebju a wobswětlowaše z miłymi pruhami zemju, zo bě jasno kaž wodnjo. (Kašćanski)

Jako ćežišća časopisa su myslene: - předstajenje duchowno-kulturneho žiwjenja a prócowanja Hornjo- a Delnjoserbow měło wobswětlować a pěstować narodnu swojoraznosć a tak skrućować narodne sebjewědomje pod wuměnjenjemi přiběraceje asimilacije "kaž tež rosćacych wliwow ,,uniforměrowaneje kulturneje "industrije (na př. (Rozhlad 1992)

Stajnje dwě wsy rozdźělneju regionow Hornjeje a Delnjeje Łužicy byštej so bliže předstajiłoj, pak w formje portreta, pak w interviewach ze znatymi (abo mjenje znatymi) wosobinami kulturneho žiwjenja wsy, we wobswětlowanju kulturno-stawizniskeho pozadka hač k narodnemu skutkowanju dźensa. (Rozhlad 1992)

Jako ćežišća časopisa su myslene: - předstajenje duchownokulturneho žiwjenja a prócowanja Hornjo- a Delnjoserbow měło wobswětlować a pěstować narodnu swojoraznosć a tak skrućować narodne sebjewědomje pod wuměnjenjemi přiběraceje asimilacije "kaž tež rosćacych wliwow ,,uniforměrowaneje kulturneje "industrije (na př. (Rozhlad 1992)

Stajnje dwě wsy rozdźělneju regionow Hornjeje a Delnjeje Łužicy byštej so bliže předstajiłoj, pak w formje portreta, pak w interviewach ze znatymi (abo mjenje znatymi) wosobinami kulturneho žiwjenja wsy, we wobswětlowanju kulturnostawizniskeho pozadka hač k narodnemu skutkowanju dźensa. (Rozhlad 1992)

Jako ćežišća časopisa su myslene: - předstajenje duchownokulturneho žiwjenja a prócowanja Hornjo- a Delnjoserbow měło wobswětlować a pěstować narodnu swojoraznosć a tak skrućować narodne sebjewědomje pod wuměnjenjemi přiběraceje asimilacije "kaž tež rosćacych wliwow ,,uniforměrowaneje kulturneje "industrije (na př. (Rozhlad 1992)

Stajnje dwě wsy rozdźělneju regionow Hornjeje a Delnjeje Łužicy byštej so bliže předstajiłoj, pak w formje portreta, pak w interviewach ze znatymi (abo mjenje znatymi) wosobinami kulturneho žiwjenja wsy, we wobswětlowanju kulturnostawizniskeho pozadka hač k narodnemu skutkowanju dźensa. (Rozhlad 1992)

Wot politiskich stron njewotwisna nowina, kotraž zrozumi so jako kritiska alternatiwa, wuchadźa měsačnje a wobswětluje prašenja politiki, hospodarstwa a kultury. (Rozhlad 1992)

Minimalne, praktikablne wuhotowanje dowola wariablne hrajne městna, z wěstosću pak nic šulske rumnosće, hdyž ma so iluzija wuskeho, hdys a hdys jasnje so wobswětlowaceho ruma (komorki) wobchować. (Rozhlad 1998)

Hdyž koncepciju faktografiskeho zarysa sćěhujemy, wšak so dyrbimy prašeć za faktami, kotrež Nawku hišće jasnišo wobswětluja, ale so njenaspomnja: 1929 wobdźěli so ze słownikarjom J. (Rozhlad 1998)

Jako zastup do tematiki přednjese so w rozmołwnych kołach mjez młodźinu a mniškami zmysł, nadawk a zaměr rjadniskeho powołanja a wobswětluja so naroki na žiwjenje w klóštrje. (Rozhlad 1998)

Časćišo potom wšitcy štyrjo wječor po zdokonjanym dźěle pod worješinu sedźa a sej powědaju a nowosće ze swěta ze wšěch stron wobswětluja. (A. Nawka)

Błudmo basnika jaskrawje wobswětluje, štož bě wšak dotal błyskace so błudmo wobrazowki a tak pře wšu měru kołwrótne, zo přesahuje woprawdźitosć (Rozhlad 1996)

Za krótki čas běchu sej lodowe města a palasty natwarili, a dokelž jim ćopłota smjerć wěšćeše, spopadachu polarne swětło do wulkich přewidnych sudobjow a wobswětlowachu z nimi swoje sydlišća. (Wuhladko 2001)

Přełožki

jendźelski: [1] [[light, illuminate

light, illuminate ]] [[:en:light, illuminate

(en)]]