dobry

Hornjoserbšćina

Etymologija

Zdźědźene z Proto-Slavic *dòbrъ.

Wurjekowanje

• MFA^(kluč): /ˈdɔbʀɨ/

Kajkostnik

dobry

1. definicija

Skłonjowanje

Skłonjowanje dobry

	jednota				dwojota		mnohota
	muski		ničeji	žónski	muskowosobowy	njemuskowosobowy	muskowosobowy	njemuskowosobowy
	wosobowy/zwěrjeći	wěcowny
mjenowak, wołak	dobry		dobre	dobra	dobraj	dobrej	dobri	dobre
rodźak	dobreho dobroh¹			dobreje	dobreju		dobrych
dawak	dobremu dobrom¹			dobrej	dobrymaj		dobrym
žadak	dobreho dobroh¹	dobry	dobre	dobru	dobreju	dobrej	dobrych	dobre
posrědnik	dobrym			dobrej	dobrymaj		dobrymi
měsćak							dobrych

¹ Poetic or colloquial.

Wotwodźene zapřijeća

kajkostniki

• dobroćiwy
• ekstradobry
• njedobry
• předobry

wukřičniki

• dobre ranje
• dobru nóc
• dobry dźeń
• dobry wječor

wěcowniki

• dobra duša
• dobra hłowa
• dobra huba
• dobra koža
• dobra wolka
• dobrak
• dobre mjeno
• dobro
• dobročink
• dobroćel
• dobrosć
• dobrota

časćice

• na dobre zbožo

přisłowa

• ani dobreje nitki njewostajić
• ani dobru nitku njewostajić

słowjesa

• běžeć w dobrych kolijach
• do pjecy dobre być
• do rće dobry być
• dobre słowa dawać
• dobre słowo zapołožić
• dobreho słowa njepopřeć
• dobru hłowu měć
• dobru hubu měć
• dobry nós měć
• dobry spad měć

(słowjesa):

• dobroprajeć ndk

Přiwuzne zapřijeća

kajkostniki

• dobroćelski
• dobropisowy

wěcowniki

• dobroćelka
• dobroćelstwo
• dobroćiwosć

přisłowjesniki

Přełožki

definicija 1

• arabski: حَسَن (ar) (ḥasan)
• běłoruski: до́бры (be) (dóbry)
• chinski:

  mandarinski: 好 (zh) (hǎo)

• čěski: dobrý (cs)
• delnjoserbski: dobry
• jendźelski: good (en)
• łaćonski: bonus (la)
• němski: gut (de)
• połobski: dübrĕ
• pólski: dobry (pl)
• ruski: хоро́ший (ru) (xoróšij)
• słowakski: dobrý (sk)
• ukrainski: до́брий (uk) (dóbryj)

Pólšćina

Alternatiwne formy

• dóbr (srjedźnopólšćina)

Etymologija

Zdźědźene z Old Polish dobry.

Wurjekowanje

 

• MFA^(kluč): /ˈdɔbrɨ/

• (srjedźnopólšćina) MFA^(kluč): /ˈdɔbrɨ/

• Awdijo:

  (file)

• Rymy: -ɔbrɨ
• Syllabification: do‧bry

Kajkostnik

dobry (komparatiw lepszy abo (žortnje abo ironisce) dobrzejszy, superlatiw najlepszy abo (žortnje abo ironisce) najdobrzejszy, wotwodźeny přisłowjesnik dobrze)

1. dobry

Wotwodźene zapřijeća

kajkostniki

• arcydobry
• dobrowolny
• w dobrym guście
• z dobrego domu

přisłowjesniki

• jak komu dobremu
• na dobre i na złe
• na dzień dobry
• pod dobrą datą
• w dobre ręce
• w dobrej wierze
• w dobrych rękach
• z dobrego serca

wukřičniki

• dobra nasza
• dobranoc
• dobrej nocy
• dobry wieczór
• dzień dobry

wěcowniki

• bardzo dobry
• Dobra Nowina
• dobra praktyka
• dobra wola
• dobre słowo
• dobrobyt
• dobroć
• dobrodziej
• dobrostan
• Dobry Pasterz
• dobry wujek
• drzewo wiadomości dobrego i złego
• małodobry
• ocena bardzo dobra
• ocena dobra
• wujek Dobra Rada

časćice

• na dobrą sprawę

přisłowa

• brak wiadomości to dobra wiadomość
• dobra psu i mucha
• dobrego i karczma nie zepsuje, a złego i kościół nie naprawi
• dobry zwyczaj nie pożyczaj
• dobrymi chęciami piekło jest wybrukowane
• na frasunek dobry trunek
• nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło
• z braku laku to i kit dobry

(słowjesa):

• dobruchać ndk
• dobrzeć ndk

(słowjesa):

• być dobrej myśli ndk
• być na dobrej drodze ndk
• być w dobrym tonie ndk
• mieć dobrą prasę ndk
• postawić na dobrego konia dk, stawiać na dobrego konia ndk
• wziąć za dobrą monetę dk, brać za dobrą monetę ndk
• zrobić dobrą minę do złej gry dk, robić dobrą minę do złej gry ndk

Přiwuzne zapřijeća

kajkostniki

• dobrotliwy

přisłowjesniki

• arcydobrze

Bibliografija

• dobry w Wielki słownik języka polskiego [Wulki słownik pólskeje rěče], Instytut Języka Polskiego PAN
• dobry w pólskich słownikach PWN

Staropólšćina

Etymologija

Zdźědźene z Proto-Slavic *dòbrъ.

Wurjekowanje

• MFA^(kluč): (10^th–15^th CE) /dɔbrɨː/
• MFA^(kluč): (15^th CE) /dɔbrɨ/

Kajkostnik

dobry (komparatiw lepszy, wotwodźeny přisłowjesnik dobrze)

1. dobry

Wotwodźene zapřijeća

kajkostniki

• dobrowolny
• niedobry
• przedobry

přisłowjesniki

• dobrą wolą

wukřičniki

• dobra chorągiew
• dobra wola
• dobre
• dobre słowo
• dobrek
• dobrochna
• dobrodrustwo
• dobrodziej
• dobrodziejca
• dobrodzierżca
• dobropan
• dobrota
• dobrowolstwo
• dobrość
• dobry poniedziałek
• pospolne dobre
• wolne dobre

(słowjesa):

• być dobrej myśli ndk

Přiwuzne zapřijeća

kajkostniki

• dobrotliwy
• niedobrowolny

přisłowjesniki

• dobrotliwie
• dobrowolnie
• dobrowolno
• niedobrze

wukřičniki

• doba
• dobro
• dobrodziejstwo
• dobrotliwoć
• dobrotliwość
• dobrotnik
• dobrotwa
• dobrowoleństwo
• dobrowolność
• dobroć
• dobrzczyk

(słowjesa):

• dobrzemówić ndk

Potomne

• pólšćina: dobry
• Silesian: dobry

Bibliografija

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “dobry”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Koncepcionalny słownik staropólšćiny] (in pólšćina), Kraków: IJP PAN, →ISBN