muž
K nawigaciji skočić
K pytanju skočić
muž
muž (hornjoserbšćina)[wobdźěłać]
substantiw, m[wobdźěłać]
![]() | |||||
kazus | singular | dual | plural | ||
---|---|---|---|---|---|
nominatiw | muž | mužej | mužojo (muže) | ||
genitiw | muža | mužow (muži) | muži (mužow) | ||
datiw | mužej | mužomaj | mužam (mužom) | ||
akuzatiw | muža | mužow (muži) | muži (mužow, muže) | ||
instrumental | z(e) mužom | z(e) mužomaj | z(e) mužemi | ||
lokatiw | po mužu | po mužomaj | po mužach (mužoch) |
Ortografija
Dźělenje słowow:
muž
Wurjekowanje
Semantika
Woznamy:
- [1] čłowjek muskeho splaha
- [2] mandźelski
Dalše wujasnjenja:
- W genitiwje a akuzatiwje duala je kóncowka "-ow" normalna, "-i" rědka. W pluralu přewahuje nawopak "-i". Kóncowka "-e" w pluralu we wobchadnej rěči často wustupuje, w literaturje jewi so jenož sporadisce, zwjetša w zwisku z wobrazami z wjesneho žiwjenja. Po normje so "-e" wužiwa, njejedna-li so wo ludźi w konkretnym zmysle kaž "sněhowy muž" (ze sněha natwarjena postawa) abo "lodowe muže" (11.-15. meje).
Synonymy:
- [2] mandźelski
Antonymy:
- [1] žona
- [2] žona
Hyperonymy:
- [1] čłowjek
Kolokacije:
- [1] mój muž; muž a žona; wódny muž (= mytiska bytosć); sněhowy muž; lodowe muže; poprjancowy muž; naš muž
Přikłady:
- [1] Njech jeho wódny muž łapi! (Radyserb)
- Tu nadobo, kaž by to njewidźana a njesłyšana złósć była, dachu so wšitcy ći železni mužojo do hibanja. (Radlubin)
- A što wón, Pětr, wo wšěch tych mužoch wědźeše? (Kubašec)
- [2] Smy tola jenož štyri hospodarstwa, a na kóždym jenož muž a žona. (Brězan)
- Nětko so muže k hraću sydnu, žony pak sebi hromadźe powědaja. (Ćišinski)
Rěčne wobroty:
- mokry kaž wódny muž (= na žimanje mokry); muža cholowy zuwać (= knjejstwo w swójbje přewzać); muž kaž suk/sukaty dub (= jara sylny muž); muž při mužu kaž wroble do pšeńcy (žortnje = ze zjednoćenymi mocami); muž wot słowa (= něchtó, kiž čini, štož praji); so stupić kaž poprjancowy muž (= ničo nječinić a so posłužować dać); swojeho a stać (= so jako kmany wopokazać); wódny muž je někoho zajał/hrabnył/łapił (= něchtó je so zatepił); wołać kaž lěsny muž (= rjejić); wulkeho muža hrać (= so naduwać)
Wotwodźene wopřijeća:
- mužisko; zmužić so; zmužity;
Přełožki[wobdźěłać]
Zapadosłowjanske[wobdźěłać]
Wšitke[wobdźěłać]