orientować
orientować
orientować(hornjoserbšćina)
[wobdźěłać]| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | orientuju | orientujemoj | orientujemy |
| 2. | orientuješ | orientujetej (-taj) | orientujeće |
| 3. | orientuje | orientujetej | orientuja (orientuju) |
| aspekt | ip |
| transgresiw | orientujo, orientujcy, orientowawši |
| prezensowy particip | orientowacy |
| preteritowy particip | orientowany |
| ł-forma | orientował, orientowała, orientowało, dual: orientowałoj, plural: orientowali (orientowałe) |
| werbalny substantiw | orientowanje |
| preteritum | |||
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | orientowach | orientowachmoj | orientowachmy |
| 2. | orientowaše | orientowaštej | orientowašće |
| 3. | orientowaše | orientowaštej | orientowachu |
| imperatiw | |||
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | — | orientujmoj | orientujmy |
| 2. | orientuj | orientujtej (-taj) | orientujće |
| 3. | orientuj, njech orientuje | orientujtej (-taj) | njech orientuja (orientuju) |
Ortografija
Dźělenje słowow:
o-ri-en-to-wać
Wurjekowanje
- IPA: ɔʀientou̯aʧ
Semantika
Woznamy:
- [1] 'Kedźbu! Tute hesło je zarodk. Wone bu awtomatisce z tekstoweho korpusa generowane a njebu hišće kontrolowane. Tež ortografija móže być zestarjena.
Dalše wujasnjenja:
- Imperfektiwne orientowaše je 24x dokładźene, orientowa (móže tež něšto druhe być) 0x.
Přikłady:
- [1] Chcyše so orientować, sej markantne dypki zašćěpić, dokelž chcyše so k wuchadźišću wróćić. (Koch)
- Kosak so často k nim wobhladowaše, kak daloko su a hač 168 waše, orientowaše. (Koch)
- Změnje orientowanja a wjazanja na wuchod, kaž je to NDR měła, k orientowanju a wjazanju na zapad, kaž to je a budźe w ZRN, dyrbi so w diskusiji wo perspektiwnym wuwiću towaršnosće wjace městna wěnować. (Rozhlad 1993)
- Dyrbi pak jasne być, kajke konsekwency móže to jeno tohodla měć, zo je wobdawaca towaršnosć zapadnje orientowana, a kak móže so to při přiběracym rasistiskim wusměrjenju wulkeho dźěla susodneje němskeje towaršnosće wuskutkować. (Rozhlad 1993)
- Wot septembra 1933 orientowaše knježerstwo na nachwilne ćerpjenje serbskeho skutkowanja, dokelž boješe so podobnych naprawow přećiwo Němcam we wukraju. (Rozhlad 1993)
- Stajnje mjez banalnosću a genialnosću lawěrujo, inspirowany wot psychoanalyzy Freuda a eksistencializma Sartreho, namołwješe spisowaćel swojich krajanow, zo bychu so přiznali k swojemu >>pólskemu horbej<<, so pasli kulturneho dohonjowanja za zapadom, za Europu<<, zo njebychu so znajmjenša na cuzych mustrach a měritkach orientowali, ale swójske kajkosće akcentowali. (Rozhlad 1993)
- Jan Radyserb-Wjela so ze swojim literarnym tworjenjom wosebje wuraznje na dźěćinu a młodźinu orientowaše. (Rozhlad 1993)
- Dowidźomne su we wobłuku serbskeje literatury přičiny za narodnje orientowane romany, dramy a so wě tež za narodnje orientowanu lyriku. (Rozhlad 1993)
- W dźensnišim kulturnym "chaosu a njeswědomitosći napřećo 'kulturnemu žiwjenju mamy čim wjetšu winowatosć, ma prawe, njezahinliwe hódnoty našeje kultury orientować. (Rozhlad 1993)
- Wjednistwo l946 załoženeje SED, kotraž so na narodnostnej politice Sowjetskeho Zwjazka orientowaše, hladaše na to z wulkej njedowěru. (Rozhlad 1993)
- Wušej togo mogu kontakt mjazy Domowinu a >>Prolužu<< doněnta na listowej rowninje až do zachopjeńka lěta I9 50 dopokazas- I 5 W tom nastupanj u musym zwěsćenje dr- Wolfa Oschliesa korigowas, až jo se w lěse I947 tejerownosći sorabistiski zwězk >>Prołuž<< pšez noc likwidował<< I6- Na koncu mojich wuwjeźenjow na to orientuju, až musymy rowno źěnsa gaž mamy w Bramborskej, w Chosebuzu a w Frankfurš nowej uniwersiše wšykne možnosći głownje teke za abiturientow a absolwentow našogo dolnoserbskego gymnazija wužywa za studium a za źěłabnosć Serbow w Polskej rowno tak ako za zmakanj z polskimi studentami. (Rozhlad 1993)
- Hłowny zhromadny rys je prócowanje wo namakanje swójskeho puća za rozrisanje politiskich, hospodarskich a narodnostnych problemow słowjanskich statow, přičimž so orientuja na swójskich tradicijach. (Rozhlad 1993)
- Zhromadne pak tola bě tole: Wozrodźace so serbske narodne sebjewědomje, wuchadźace z historiskich nazhonjenjow, dyrbješe so w datej situaciji spočatnje doraznje wot němcowstwa wotmjezować a na skrućene slowjanstwo orientować. (Rozhlad 1992)
- Kašubsku ludnosć wokoło Gdańska wuchowa před podobnym wosudom pólsce orientowana katolska cyrkej, kotraž pak za to Kašubow polonizowaše. (Rozhlad 1992)
- W połstatych a šěsćdźesatych lětach dyrbješe Ota Garten, kaž mnoho druhich wuměłcow tež, so znowa orientować w změnjenych towaršnostnych poměrach a swoje dźěła wobsahowje přiměrić kulturnopolitiskim žadanjam časa. (Rozhlad 1992)
- Wón je hudźbnik, kiž poskićuje, a wón so na slucharjach orientuje. (Rozhlad 1992)
- To pak bě ći tež dźen dźensa: Dopołdnja štyrihodźinske teoretiske wukubłanje: Kak, z čim a na čim móžeš so orientować wodnjo a w nocy. (Ben Budar)
- Ale<<, poča kritizować, >>tele wěcki jowle<<, dypaše z porstom po wšelakich skupinach štomow a kerkow a tež po wužłobinach, hdźež běchu sćiny šrafěrowane, >>te su poprawom njetrjebawše, zo njebych rjekł, skoro wopačne, dokelž spěšne orientowanje haća. (A. Nawka)
- Skerje bě jemu skoro wěste, zo su tajke swětleška wosebje za němske wójska wotmyslene, zo bychu so te na wopačne blaki orientowali. (A. Nawka)
- Tam wutworjeny wuběrk k wobnowjenju Domowiny orientowaše jako jedyn z trěbnych nadawkow faktisce znowa na to, nawjazać kontakt k słowjanskim bratram. (Rozhlad 1996)
- Diskutowaše so politiski a ekonomiski plan, kiž na podobne politiske předstajenja orientowaše. (Rozhlad 1996)
Přełožki
[wobdźěłać]
|