wudychować

wudychować

wudychować(hornjoserbšćina)

werb

wosoba	singular	dual	plural
1.	wudychuju	wudychujemoj	wudychujemy
2.	wudychuješ	wudychujetej (-taj)	wudychujeće
3.	wudychuje	wudychujetej	wudychuja (wudychuju)

aspekt	ip
transgresiw	wudychujo, wudychujcy, wudychowawši
prezensowy particip	wudychowacy
preteritowy particip	wudychowany
ł-forma	wudychował, wudychowała, wudychowało, dual: wudychowałoj, plural: wudychowali (wudychowałe)
werbalny substantiw	wudychowanje

preteritum
wosoba	singular	dual	plural
1.	wudychowach	wudychowachmoj	wudychowachmy
2.	wudychowaše	wudychowaštej	wudychowašće
3.	wudychowaše	wudychowaštej	wudychowachu

imperatiw
wosoba	singular	dual	plural
1.	—	wudychujmoj	wudychujmy
2.	wudychuj	wudychujtej (-taj)	wudychujće
3.	wudychuj, njech wudychuje	wudychujtej (-taj)	njech wudychuja (wudychuju)

Ortografija

Dźělenje słowow: wu-dy-cho-wać

Wurjekowanje

IPA: u̯udɪʦhou̯aʧ

Semantika

Woznamy:

[1] 'Kedźbu! Tute hesło je zarodk. Wone bu awtomatisce z tekstoweho korpusa generowane a njebu hišće kontrolowane. Tež ortografija móže być zestarjena.

Dalše wujasnjenja:

Imperfektiwne wudychowaše je 1x dokładźene, wudychowa (móže tež něšto druhe być) 0x.

Synonymy:

[1] wudychać; dychać

Přikłady:

[1] Pjecy dychachu čerstwy powětr do sebje a wudychowachu šěry, žołty a čorny kur ze swojich nosowych dźěrow. (Brězan)

Wón dychaše spěšnje, zawrěnej hubje při wudychowanju kaž naduwajo, ruce zadźernjenej wokoło kija, podhuba wotpočowaše na rukomaj. (Brězan)

Štož ju pohonja, pak njeje jenož hra z rěčemi a narěčemi, ale tež žadosć, ludźi, krajiny, wěcy w słowach zachować: ,,rěč racholo wudychuje pomjenuju wěcy hišće raz. (Rozhlad 1998)

Tón so při tym z jich dusykom (Kohlenstoff) zjednoća, a z njeju nastatu wuhlowu kisalinu (Kohlensäure) běrny zasy wudychuja. (Katolski Posoł 1917)

Wěrnosćiwy swědk njełži; falšny swědk wudychuje łžě. (Stary zakoń 1973)

Twojej wšehomócnej ruce wšak, kotraž je swět z njewidźomneje maćizny stworiła, njeběše njemóžne, na nich pósłać črjódu mjedwjedźow abo chrobłych lawow, abo nowostworjene, złóstne, dotal njeznate zwěriska, kotrež wóhniwy dym wudychuja abo syčacu paru wubluwaju abo z wočow hrózbne škry sapaju. (Stary zakoń 1973)

Gahłu paru wudychuje a ze swojim wohenjom slepi wóčko. (Stary zakoń 1973)

A kaž łopjena njestrowe dźěle wudychuja, tak tež my, lubi towaršojo, wšelake njedostatki serbskeho žiwjenja z rozomnej ruku wotstronjejmy a za to zdónk serbskeho charaktera wšostronisce wuwiwajmy! (Ćišinski)

Na brjozy rěčki, hdźež dornićeł a žołte wjerbiny a micki swoju hórkosłódku wóń wudychuja, přelětuja so na słónčnych městnach wšelake překasancy a slepiki. (Jakubaš)

Rěčka hraje ze swětłymi kamuškami; k tomu wudychuje hłowonc swoju sylnu wóń, a pódla kćěja žołte kropački, w ludowym erće často pětrkluče mjenowane. (Jakubaš)

Nowe brónje, kaž je čłowjeski duch dźeń wote dnja wudospołnja, činja strašne dźěło; z rynkami padaja trjecheni swoju dušu wudychujo. (Katolski Posoł 1912)

Potom pak přińdźe měr na nju a wona połoži swojej ruce na wutrobno a z płačitym hłosom wudychowaše wona słowa wutrobneje stysknosće ,,Ow, Jolito, hdy by ty wědźał, kak jara tebje Měrana lubuje (Zalěski)

Jan Wjesela wšak derje wědźeše, zo je tajke zmyslenje přinarodźene, zo wone wuchadźa z duše serbskeho luda, kaž wurosće kwětka w zahrodce, zo by ludźom k wjeselu była, rjanu wóń wudychowała a so skónčnje wot njesmilneje ruki wotšćipnyć dała. (Zalěski)

Za blidom maće stareho brodača a hišće młodeho ryćerja, kotryž je hłowu zwobalenu do dłónje złožił, z časami ćežce wudychujo. (Zalěski)

Wšitko tłajace njech pokrywa brjóžk, wšitko młódne a młode njech so stupa do rjadu, jasne wóčko njech sapa zmužitosć, nadobnosć, k słóncu pozběhnjene čiste čoło a jasna mysl w nim njech wudychuje miły nalětni dych, w kotrymž so kóžda serbska wutroba zwohrěwa. (Zalěski)

Wšitko tłajace njech pokrywa brjóžk, wšitko młódne a młode njech so stupa do rjadu, jasne wóčko njech sapa zmužitosć, nadobnosć k słóncu złožene čiste čoło, a jasna mysl w nim njech wudychuje miły nalětni dych, w kotrymž so kóžda serbska wutroba zwohrěwa. (Zalěski)

Přełožki

jendźelski: [1] [[expire

expire ]] [[:en:expire

(en)]]