wurěkować
wurěkować
wurěkować (hornjoserbšćina)[wobdźěłać]
werb[wobdźěłać]
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | wurěkuju | wurěkujemoj | wurěkujemy |
| 2. | wurěkuješ | wurěkujetej (-taj) | wurěkujeće |
| 3. | wurěkuje | wurěkujetej | wurěkuja (wurěkuju) |
| aspekt | ip |
| transgresiw | wurěkujo, wurěkujcy, wurěkowawši |
| prezensowy particip | wurěkowacy |
| preteritowy particip | wurěkowany |
| ł-forma | wurěkował, wurěkowała, wurěkowało, dual: wurěkowałoj, plural: wurěkowali (wurěkowałe) |
| werbalny substantiw | wurěkowanje |
| preteritum | |||
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | wurěkowach | wurěkowachmoj | wurěkowachmy |
| 2. | wurěkowaše | wurěkowaštej | wurěkowašće |
| 3. | wurěkowaše | wurěkowaštej | wurěkowachu |
| imperatiw | |||
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | — | wurěkujmoj | wurěkujmy |
| 2. | wurěkuj | wurěkujtej (-taj) | wurěkujće |
| 3. | wurěkuj, njech wurěkuje | wurěkujtej (-taj) | njech wurěkuja (wurěkuju) |
Ortografija
Dźělenje słowow:
wu·rě·ko·wać
Wurjekowanje
- IPA: ['u̯uʀʲɪkou̯ač]
Semantika
Woznamy:
- [1] Kedźbu! Tute hesło je zarodk. Wone bu awtomatisce z tekstoweho korpusa generowane a njebu hišće kontrolowane. Tež ortografija móže być zestarjena.
Dalše wujasnjenja:
- Kedźbu! Tute je zestarjene piasanje. Pisanje po nowym prawopisu je wurjekować.
Imperfektiwne wurěkowaše je 1x dokładźene, wurěkowa (móže tež něšto druhe być) 0x.
Přikłady:
- [1] To njemóžu ja wurěkować. (Jurij Koch)
- Někotři hosćo-lajcy mějachu deficity přez njedosahacy hłós abo njejasne wurěkowanje. (Rozhlad, 1993) [1]
- W starych zapiskach nańdźeš je po němskim wurěkowanju a prawopisu napisane. (Rozhlad, 1993) [1]
- Wopačne wurěkowanje abo wopačne pisanje někajkeho wuraza njeje dźě witane, hačrunjež njesłuša wone k tym za wuwiće rěče najhóršim přestupjenjam. (Rozhlad, 1993) [1]
- Recitować dyrbjach je mištrej stejo z dobrym wurěkowanjom a z wot powědnej mimiku a gestiku. (Rozhlad, 1993) [1]
- Tak bě za mnje wosebje překwapjace, zo měješe runje tón, wot kotrehož to najmjenje wočakowach, mjenujcy Gerald Schö z Choćebuza, najrjeńše serbske wurěkowanje, wosebje při prěnim spěwje. (Rozhlad, 1992) [2]
- Je nałožował we wobchadźe z tutymi ludźimi jednoru, prostu, wjesnemu burskemu ludej přiměrjenu a zrozumliwu rěč, kotraž njewotbłyšćowaše so jenož we wólbje słowow, ale tež w typiskim wurěkowanju tuteje wsy. (Rozhlad, 1992) [2]
- Spěšnje tež wšitcy šulerjo, serbsce a němsce, serbski alfabet tak nawuknychu, zo móžeše kóždy krótke teksty spěwčkow, wuličenkow a hrónčkow čitać a bórze tež bjez akcenta wurěkować. (Rozhlad, 1992) [2]
- Nowak je rodźeny rěčnik; we wuběrku słowow, w intonaciji a wurěkowanju wobknježi wón bohatu, diferencowanu delnjoserbšćinu kaž dźensa lědma něchtón druhi. (Rozhlad, 1992) [2]
- Tak dołho, kaž so jenož ertnje rozžohnowachmoj, njemějachmoj z tutym słowom žane starosće - wurěkować wšak je hišće móžachmoj. (Rozhlad, 1992) [2]
- Na spočatku wužiwachmoj za to tři wšelake warianty: wšelake wšak běchu wone jenož w pisanju - tschü čys, čěs -, wurěkować mějachu dźě so wšitke na samsne wašnje. (Rozhlad, 1992) [2]
- Wo tutym pismiku praji Fryco, zo móže so wurěkować po domjacym dialekće pak jako w abo jako 1 (som bywa abo som byla). (Rozhlad, 1999) [3]
- A to je tež pismik u z małym nadpisanym e u), kiž steji za wokal, kotryž so w dialektach wurěkuje po labialach pak jako u abo jako y kaž w słowach bys abo bus, pytas abo putas, myslis abo muslis a podobne. (Rozhlad, 1999) [3]
- Njejsym so tež hižo tak wo swoje wurěkowanje a niwow wobknježenja serbšćiny bojała. (Rozhlad, 1998) [4]
- Za mnje je nětko stał nadawk, z toho sčinić jednotnu ortografiju, kiž wotbłyšćuje na jednym boku aktualne wurěkowanje, aktualne zwukowe struktury Slepjanskeje narěče, ale k iž pak so tež přejara njewotchila wot tradicije, wot hižo wozjewjenych tekstow a wosebje, wot ortografije wobeju spisowneju rěčow. (Rozhlad, 1996) [5]
- Nimo toho sym na kóncu knihi, hladajo na mjenowane prašenje, přidał krótke wopisanje najwažnišich wosebitosćow wurěkowanja a pisanja w Slepjanskej narěči a nadźijam so, zo budźe to tež pomoc a nastork, na př. (Rozhlad, 1996) [5]
- H\ (Praha) předstaji někotre wunoški eksperimentalno-fonetiskich přepytowanjow konsonantizma hornjoserbskeje spisowneje rěče, kiž je přewjedła na wurěkowanju serbskich dźiwadźelnikow, wosebje nastupajo korelaciju spěwnosćnjespěwnosć a mjechkosćtwjerdosć. (Rozhlad, 1991) [6]
- Dotal su wušli dwaj zwjazkaj fonetiskeho (dźensniše wurěkowanje praslowjanskich wokalow ě, \xa7 a 9) a zwjazk leksikaliskeho rjada (terminologija zwěrinstwa). (Rozhlad, 1991) [6]
- Smědźach holi, za kotruž njeje w němčinje scyła tajkeho poćahow połneho słowa, nětko tež >>hola<< rěkać, smědźach jo preciznje a nutrnje rozumjejo wurěkować, tuto mjeno >>Struga<<, a ženje wjac hrubje a hłucho >>Štruga<<. (Čitanka 10. lětnika 1990)
- Z přijomnej překwapjenku bě Majka Kowarjec (Marjana) jako hósć kotruž připosłucharjo chwalachu, nic jenož jasneho wurěkowanja dla. (Rozhlad, 1995) [7]
- Eveline Gü swój nadawk zmištrowa z wuběrnym čěskim wurěkowanjom, hačrunjež Čechowka njeje. (Rozhlad, 1995) [7]
Přełožki[wobdźěłać]
Referency a dalše informacije
Noty[wobdźěłać]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Rozhlad, Serbski kulturny časopis, 1993.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Rozhlad, Serbski kulturny časopis, 1992.
- ↑ 3,0 3,1 Rozhlad, Serbski kulturny časopis, 1999.
- ↑ Rozhlad, Serbski kulturny časopis, 1998.
- ↑ 5,0 5,1 Rozhlad, Serbski kulturny časopis, 1996. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
- ↑ 6,0 6,1 Rozhlad, Serbski kulturny časopis, 1991.
- ↑ 7,0 7,1 Rozhlad, Serbski kulturny časopis, 1995.