artikulować
artikulować
artikulować(hornjoserbšćina)
[wobdźěłać]| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | artikuluju | artikulujemoj | artikulujemy |
| 2. | artikuluješ | artikulujetej (-taj) | artikulujeće |
| 3. | artikuluje | artikulujetej | artikuluja (artikuluju) |
| aspekt | ip |
| transgresiw | artikulujo, artikulujcy, artikulowawši |
| prezensowy particip | artikulowacy |
| preteritowy particip | artikulowany |
| ł-forma | artikulował, artikulowała, artikulowało, dual: artikulowałoj, plural: artikulowali (artikulowałe) |
| werbalny substantiw | artikulowanje |
| preteritum | |||
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | artikulowach | artikulowachmoj | artikulowachmy |
| 2. | artikulowaše | artikulowaštej | artikulowašće |
| 3. | artikulowaše | artikulowaštej | artikulowachu |
| imperatiw | |||
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | — | artikulujmoj | artikulujmy |
| 2. | artikuluj | artikulujtej (-taj) | artikulujće |
| 3. | artikuluj, njech artikuluje | artikulujtej (-taj) | njech artikuluja (artikuluju) |
Ortografija
Dźělenje słowow:
ar-ti-ku-lo-wać
Wurjekowanje
- IPA: aʀtikulou̯aʧ
Semantika
Woznamy:
- [1] 'Kedźbu! Tute hesło je zarodk. Wone bu awtomatisce z tekstoweho korpusa generowane a njebu hišće kontrolowane. Tež ortografija móže być zestarjena.
Dalše wujasnjenja:
- Imperfektiwne artikulowaše je 2x dokładźene, artikulowa (móže tež něšto druhe być) 0x.
Přikłady:
- [1] Je to ryzy emancipaciske basnistwo, kotrež literarnje artikuluje a spěchuje socialne a narodne, kulturnoduchowne wuswobodźerske hibanje -- emancipaciju serbskeho luda z poddanstwa robotow, z čłowjeskeje a narodneje njewuwědomjenosće. (Zejler)
- Štó ju prěni artikulowaše - hač Abraham Frencl abo Jurij Mjeń -, ale jónu artikulowana njezměni tale nadźija swój wobsah: >>Ow, zo bychu z twojeho klina wušli mužojo (Rozhlad 1993)
- Woni literarnje artikulowachu a spěchowachu socialne a narodne, kulturno-duchowne emancipaciske hibanje serbskeho ludu, emancipaciju z poddanstwa robotow, z čłowjeskeje a narodneje njewuwědomjenosće. (Rozhlad 1993)
- Strach zhubjenja zwiska potrjechi tež nabožnu "tradicijuporno krajej před špihelom,, 'nowa tema -čehodla ju awtorka nětko hakle artikuluje, drjej, kóždemu serbskemu čitarjej bjezy wšeho zrozumliwe. (Rozhlad 1993)
- Wězo, hinak myslacym Serbam bě jenož w najrědšich padach móžno, so zjawnje artikulować. (Rozhlad 1992)
- Kaž na přikład: Čim mjelčišo rěčiš, ćim lěpje maš artikulować. (Rozhlad 1999)
- Knježeše wěsta euforija, kotraž so na wšelake wašnje artikulowaše, na přikład z tym, zo rěčeše so kónc 1989 wo "nowej šansy". (Rozhlad 1999)
- Zwjazk wuwiwaše wšelake aktiwity, zo bychu so problemy narodnych mjeńšin w demokratiskej zjawnosći Němskeje na wědomje brali a jich politiske a kulturne zajimy artikulowali. (Rozhlad 1999)
- Pětškowe nadarjenosće artikuluja so 'předewšěm na polu portreta a krajiny kaž tei ilustracijow, tute pak su skerje refleksije wojeho zajimowacych temowych wobłukach. (Rozhlad 1998)
- Najjasnišo a najwuraznišo je so w hižo mjenowanym nastawku artikulował. (Rozhlad 1996)
- Literatura je mje přeco zajimowała a myslach sej, zo zamóžu so přez pisanje najlěpje a najdokładnišo artikulować. (Rozhlad 1996)
- Demokratizacija Pólskeje po 1989 je zmóžniła tež w kraju bydlacym Němcam, so jako ludowa skupina organizować a artikulować, po tym zo je so po 1950 kóždažkuli eksistenca němskeje mjeńšiny ignorowała. (Rozhlad 1996)
- Tomu se teke njetrjebamy źiwas, dokulaž ga smy akle po pse- wrose se dowažyli naše wobmyslenja a cwiblowanja zjawnje artikulowas. (Rozhlad 1994)
- Wono je poradźeny pospyt, přeměnjacu so towaršnostnu woprawdźitosć spóznawać a ju předstajejo zmištrować, we njej wotkrywać elementy noweho předmjeta a je wuměłsce kaž teoretisce zapřimować; wono je pytanje najefektiwnišich móžnosćow a pućow duchowneho rozestajenja z tutej woprawdźitosću, pytanje za formami skutkowneho artikulowanja; wono je slědźenje mjez literarnymi družinami, kotrež zawostaji we wuměłcowej indiwidualiće a w serbskej literaturje swoje slědy; wono je móst mjez herbstwom ž nowotarstwom; a skónčnje je Bartowe młodostne tworjenje wuslědźenje tamneje estetiskeje koncepcije, kotraž so proklamuje a wobkruća w >>Knize sonetow<< jako zakónčenje a spočatk, jako Bart a Ćišinski, jako měznik mjez dobomaj w serbskich kulturnych a literarnych stawiznach, mjez narodnym wozrodźenjom a młodoserbskim hibanjom. (Ćišinski)
- Literarno-wuměłske dźěło Ćišinskeho a jeho publicistika stej wšelakej wašni artikulowanja jedneje hłowneje naležnosće. (Ćišinski)
- Tute tři publikacije mjenuju tohodla, dokelž wone wšě hromadźe zhusćenu optiku "zmylkow" na smjećišćo stawiznow deliguja a město toho měnjenje artikuluja, kiž so zda być wjele prawdźepodobniše. (Rozhlad 1990)
- Wsě z nich su so w serbskej rěči wulkotnje artikulowali. (Rozhlad 1995)
- Ze štwórta dyrbjeli domowinske skupiny spochi so skrućejo so stać z dźeń a sylnišej towaršnostnej mocu, kotraž je kmana, w gmejnach žadanja Serbow přeco zaso artikulować a wo jich zwoprawdźenje so prócować. (Rozhlad 1995)
- Přihotuj so rjenje a rěč prawje artikulowanje (jasnje, energiski pohib hubow). (Brankačk)
- Tak su so rozdźělne nazhonjenja, nastajenja a metodiske znajomosće, kiž je sej kóždy w dotalnym studiju přiswojił, wobkedźbowali a móžeše so tež indiwidualny wid na problematiku artikulować. (Rozhlad 2000)
- Rozestajenje z němskim nacionalizmom Politika Němskeje w mjeńšinowym prašenju bě we Weimarskej republice dwojaka - na jednej stronje so w Němskej žiwym narodnym mjeńšinam substancielny škit a spěchowanje njezaruči, na tamnej stronje artikulowachu nacionalistiske kruhi w přiběracej měrje wulkoněmske zajimy a instrumentalizowachu w tutym směrje němske mjeńšiny we wukraju. (Rozhlad 2000)
Přełožki
[wobdźěłać]
|