chorować
chorować
chorować(hornjoserbšćina)
[wobdźěłać]| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | choruju | chorujemoj | chorujemy |
| 2. | choruješ | chorujetej (-taj) | chorujeće |
| 3. | choruje | chorujetej | choruja (choruju) |
| aspekt | ip |
| transgresiw | chorujo, chorujcy, chorowawši |
| prezensowy particip | chorowacy |
| preteritowy particip | chorowany |
| ł-forma | chorował, chorowała, chorowało, dual: chorowałoj, plural: chorowali (chorowałe) |
| werbalny substantiw | chorowanje |
| preteritum | |||
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | chorowach | chorowachmoj | chorowachmy |
| 2. | chorowaše | chorowaštej | chorowašće |
| 3. | chorowaše | chorowaštej | chorowachu |
| imperatiw | |||
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | — | chorujmoj | chorujmy |
| 2. | choruj | chorujtej (-taj) | chorujće |
| 3. | choruj, njech choruje | chorujtej (-taj) | njech choruja (choruju) |
Ortografija
Dźělenje słowow:
cho-ro-wać
Wurjekowanje
- IPA: ʦhɔʀou̯aʧ
Semantika
Woznamy:
- [1] 'Kedźbu! Tute hesło je zarodk. Wone bu awtomatisce z tekstoweho korpusa generowane a njebu hišće kontrolowane. Tež ortografija móže być zestarjena.
Dalše wujasnjenja:
- Imperfektiwne chorowaše je 2x dokładźene, chorowa (móže tež něšto druhe być) 0x.
Synonymy:
- [1] chory ležeć; chorić; chorowaty być
Přikłady:
- [1] Potiorek, awstriski wjednik přećiwo Serbam, je chorowatosće dla dyrbjał wotstupić. (Katolski Posoł 1915)
- Kiž je chorowatosće dla dlějši čas k jenomu městnej putany był, wě, kak pomału so čas minje. (Katolski Posoł 1915)
- Knjez farar, kotryž chorowaty doma přebywaše, dźiwaše so jara, zo je prědowanja dźensa tak chětře kónc. (Katolski Posoł 1915)
- Spočatk zymy pak chorowatosć přiběraše, na čimž nětčiše zrudne časy zawěsće bjez zaćišća njeběchu. (Katolski Posoł 1915)
- Ničo wjacy ji chorowatej staršej prawje sčinić njemóžeštaj, wšudźe běštaj na puću. (Katolski Posoł 1915)
- Lěta dołho běše předsyda Pančičanskoho ratarskoho towarstwa, kotrež zastojnstwo je chorowatosće a swójbnych podeńdźenjow dla loni złožił, štož sobustawy njerad widźachu. (Katolski Posoł 1915)
- Druhi duchowny bratr, 381ětny muž, kotrohož běchu tohorunja dla najnjezmyslnišich winowanjow do wójska tykli, byrnjež by cyle chorowaty był, móžeše na zwučowanišću jeno dwaj dnjaj wutrać. (Katolski Posoł 1915)
- Tajcy maja drje dobru wolu, wojakow chcyć zakitać před wšelakimi wobćežnosćemi horcoho časa abo jim pomoc poskićeć we chorowatosći. (Katolski Posoł 1915)
- Wšak tola wójnske zarjadnistwo so wo to stara, zo su tajke chorosćam wobarace abo chorowatosć polóžace srědki přecy k rukomaj. (Katolski Posoł 1915)
- Ranjeni a chorowaći přijědźechu z dwěmaj wothladarkomaj z popołdnišim ćahom na małe dwórnišćo. (Katolski Posoł 1915)
- Haj tule wěrnosć njemóže nichtón na čłowjekow wustojne zaprěć a tajkelej pochilenje tež nihdy nichtón na dołhi čas wukorjenić a wutupić njebudźe, chiba pola chorowatych čłowjekow. (Zejler)
- Tež hdyž schtomiki jara sahe neß woß tež w tym ljeczi hdyž ß ß husto dołhu chorowatosz a nepłódnosz nadobydu. (Sadowa knižka 1851)
- Najprjedy rěčeše dołho wo sebi, kak je so prócował, być dobry předsyda, kajki je chorowaty a zo njejě hižo najmłódši. (Krawža)
- Žona je starosćiwje pódla sedźała a hladała a słuchała a husćišo rjekła: Njepřenapinajće mi mojeho muža, wón je stary a chorowaty, čińće to krótko. (Krawža)
- A wjele prjedy hišće, jako młodźenc, bě samo słyšał rěčeć tamneho chorowateho duchowneho, kiž tež nowiny redigowaše a basnje pisaše, wo tym, zo měł so kóždy hruzlik zemje chować, zo njeby do cuzych rukow padnył, přetož tuta so drjebjaca kupa ma so wobarać přećiwo njenasytnym žołmam morja. (Krawža)
- Skónčnje njezabudźmy tež na duchownych, kotřiž we swojich farach staroby abo chorowatosće dla wostachu. (Katolski Posoł 1917)
- Mandźelska, sama často chorowata, žaruje wo swěrnoho a sprócniwoho mandźelskoho a 4 mjeńše dźěći wo luboho a starosćiwoho nana. (Katolski Posoł 1917)
- Najstrašniša je wójna na hłód za chorowate a słabe wosoby, mjez nimi wosebje za dźěći, na kotrychž přichod našoho ludu wotpočuje. (Katolski Posoł 1917)
- Hižo dlějši čas bě njebohi Fiedler chorowaty; přecy bóle joho staroba motaše; nětko je w Knjezu wumrěł. (Katolski Posoł 1917)
- Skoro cyły čas swojoho přebywanja tu bě chorowaty a dyrbješe lěta 1869, hdyž bě jako pomocnik tehdomnišoho Ralbičanskoho kapłana Jurja Łusčanskoho poměł, strowoty dla do južnych krajow wotjěć. (Katolski Posoł 1917)
- Za lube wopyty wjesnjanjow při jeje dołhej chorowatosći a pustywječora, za krasnu pychu wěncow (wosebje wot gmejny), k rowunjesenjo a bohate wobdźělenjo na přewodźenju wuprajamy wšitkim naš najwutrobniši dźak a "Zapłać Bóh! (Katolski Posoł 1917)