kóčka

z Wikisłownika

kóčka

Commons
Commons

kóčka (hornjoserbšćina)[wobdźěłać]

substantiw, f[wobdźěłać]

[1a] kóčka (domjaca kóčka, Felis silvestris catus) w sněze
kazus singular dual plural
nominatiw kóčka kóčce kóčki
genitiw kóčki kóčkow kóčkow
datiw kóčce kóčkomaj kóčkam
akuzatiw kóčku kóčce kóčki
instrumental z(e) kóčku z(e) kóčkomaj z(e) kóčkami
lokatiw po kóčce po kóčkomaj po kóčkach


Ortografija

Dźělenje słowow:

kóč·ka

Wurjekowanje

MFA: ['kɔčka], datiw ['kɔčcɛ]
Słuchowe přikłady:

Semantika

Woznamy:

[1] zwěrjo (rubježne zwěrjo, cycak, mjasožračk) z swójby kóčkowate (Felidae Fischer 1817),
wosebje:
[1a] zwěrjo doma, domjaca kóčka (Felis silvestris catus (Linnaeus, 1758)), zdomestikowana forma płoweje kóčki (Felis silvestris libyca Forster, 1780) najskerje z wliwami druhich poddružinow dźiweje kóčki
[1b] zwěrjo lěsa, lěsna kóčka (Felis silvestris silvestris (Schreber, 1775)), ewropska poddružina dźiweje kóčki
[1c] dźiwe zwěrjo Ewropy, juhozapadneje Azije a sewjerneje Afriki, dźiwa kóčka (Felis silvestris Schreber, 1775)
[2] sančka wot [1a-c]

Dalše wujasnjenja:

[1]

Skrótšenki:

[1]

Pochad:

[1]

Synonymy:

[1] mica, micka
[1a] domjaca kóčka
[1b] lěsna kóčka, ewropska dźiwa kóčka
[1c] dźiwa kóčka

Muske formy:

[2] kocor; micak, hicak

Antonymy:

[1]

Hyperonymy:

[1-4] zwěrjo, rubježne zwěrjo, cycak

Hyponymy:

[1a] angorska kóčka, siamska kóčka, ...
[1c] europska lěsna kóčka, płowa kóčka, ...
[1] law, tiger, rys, ocelot, puma, ...

Kolokacije:

[1]

Přikłady:

[1] Rys je kóčka we wulkosći mjeńšeho wowčerskeho psa. (Serbske Nowiny, 16. požnjenca 1999) [1]
[1a] Pod hnijatym špundowanjom synoweje łubje cuza kóčka młode poměła, třičerwjeno-běło-šěroblakate a jedne sněhběłe. (Jurij Brězan) [2]
[1a] A Ladek šmóra so wokoło njeho kaž kóčka, a druhdy tež z nim porěči. (Lubina Hajduk-Veljkovićowa) [3]
[1b-c] Kóžde zwěrjo, hač law, mjedwjedź, wjelk, liška, kóčka, škraholc, wosoł, wrobl abo sknadz, rěči a jedna wotpowědnje swojim typiskim kajkosćam. (Handrij Zejler) [4]
[1b-c] Ow, hdy by Měrana wědźała, zo je ta, kotraž běše jej tak hłuboko wutrobinu ranu zasadźiła, tu w tajkej bliskosći, wona by kaž rys abo dźiwja kóčka na konja skočiła a jej wóčce wudrapała. (Jakub Lorenc-Zalěski) [5]
[1a] Runje tajki kulowaty něhdy na row małeje kóčki połožiła, kotruž jako dźěćo přewšo rady měła. (Jěwa-Marja Čornakec) [6]
[1a] Tu a tam bur hižo kruch skotu do jstwy abo do kuchnje bjerješe, pos z hěty ke kóčce pod kachlowu ławu zalěze, haj samo do jeje korbjawki so stłóči ; wšón domjacy skót zacuwaše, zo so w přećelstwje lěpje hrěje hač w přećiwnistwje, a tež ludźo to začuwachu. (Marja Kubašec) [7]
[] Čorne kosy wobaraja so přećiwo sróce a tež přećiwo kóčce, kaž derje móža. (Mikławš Bjedrich-Radlubin) [8]
[] Prěni raz wzach jeho mi poskićenu ruku, mjenowaše mje krjechku kóčku, a ja rybowach so wo jeho ramjo. (Jěwa-Marja Čornakec) [6]
[1a] Hólčk sydny so na ławku, přihladowaše, kak stara Madlena kachle tepješe, hrajkaše sej z kóčku, a starej žonje nadobo tak słónčnje, tak ćopło w kuchni, zo dyrbješe sebi z ]]ruka|ruku]] přez woči zjěć. (Marja Młynkowa) [9]
[1a] Na jeničkim woknje, do zahrody hladacym, ležeštej Domanic kóčce, bur njerodźeše jeju w stwě. (Jurij Brězan) [10]
[1a] Stany a dosahny sej čornej malej kóčce. (Jan Wornar) [11]
[1a] Wón sedźeše doma před chěžnymi durjemi a hrajkaše sej z młodymaj kóčkomaj. (Jan Wornar) [11]
[1a] Na ponošku našim sedźa štyri kóčki, sedźa štyri kóčki, łušća tej móšini slowkowe póčki. (Handrij Zejler) [12]
[1b-c] Nimo mjedwědźow, kotrež pak tutu bahnatu krajinu mjenje lubowachu, mjerwješe so tu z rubježnej zwěrinu: wjelki, liški, šwincy, rysy, dźiwje kóčki a tež na rěčnych a tymjenišćowych kupach bydlace bobry. (Jakub Lorenc-Zalěski) [5]
[1a] W Choćebuzu zadomjeja so kóžde lěćo něhdźe 100 kóčkow kaž tež njeličomne wujki a małoróstne nukle. (Serbske Nowiny, 26. julija 1999) [13]
[] Kóčkam wěrić. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
[1a] Ja budu přeco ze psami a kóčkami jěsć, wotmołwi holčka. (Pawoł Nedo) [15]
[1a] Ale cyle wěsće měješe Krystof druhe starosće, hač so wo młodych kóčkach rozmolwjeć abo jich limonadu pić. (Jan Wornar) [11]

Rěčne wobroty:

[1] Znjesć so. Wonej so znjesetej kaž pos a kóčka. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Sedźeć kaž kóčka při pjecaku. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Łakać kaž kóčka před myšacej dźěrku. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Khodźić ćicho kaž kóčka. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Hrać z někim kaž kóčka z myšku. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Hidźić so kaž pos a kóčka. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Wonaj staj kaž pos a kóčka. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Zabrudźeny kaž lěpje/r. - Zabyćiwa kaž koza (kóčka[[spinka|)]. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Lišćata kaž kóčka. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Falšna kaž kóčka. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Šćěkać so kaž młode kóčki. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Myšku na kóčku honić: Słabšeho na sylnišeho šćuwać. (Jan Radyserb-Wjela) [16]
Worać z myšemi a z kóčku. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Psa z kóčku wěrować. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Rola, jako by z kóčku a myšemi worał. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Po psa hić a kóčku přinjesć. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
Kóčkam wěrić. (Jan Radyserb-Wjela) [14]

Wotwodźene wopřijeća:

[1]

Přełožki[wobdźěłać]

Zapadosłowjanske[wobdźěłać]
Wšitke[wobdźěłać]

Referency a dalše informacije

[1,2] wikipedijowy nastawk „Kóčki

Noty:

  1. Serbske Nowiny, 16. septembra 1999. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  2. Jurij Brězan: Krabat. Budyšin: Domowina, 1976. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  3. Lubina Hajduk-Veljkovićowa: „Kontakt.“ W: (bjez awtora): Paternoster 2. Teksty młodych awtorow. Budyšin: Domowina, 2006. Strony 18–25.
  4. Handrij Zejler: Zhromadźene spisy. Zwajzk 5. 1850. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  5. 5,0 5,1 Jakub Lorenc-Zalěski: Serbscy rjekowje. Zberka wubranych spisow. Berlin: Volk und Wissen, 1957. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  6. 6,0 6,1 Jěwa-Marja Čornakec: Hołbik čornej nóžce ma. Budyšin: Domowina, 1999. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  7. Marja Kubašec: Bosćij Serbin. Dźěl 2 . Budyšin: Domowina, 1964. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  8. Mikławš Bjedrich-Radlubin: Legendy a druhe powědańčka. Wotćišč z Katolskoho Pósta. Serbska knihownja čo. 1. Budyšin: L. A. Donnerhakec, 1914. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  9. Marja Młynkowa: Zhromadźene spisy. Zwjazk 1. Dny w dalinje, 1965. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  10. Jurij Brězan: Feliks Hanuš. Dźěl 3. Budyśin: Domowina, 1975. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  11. 11,0 11,1 11,2 Jan Wornar: Dypornak ma ptačka. Budyšin: Domowina, 1974. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  12. Handrij Zejler: Zhromadźene spisy. Zwajzk 1. 1840. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  13. Serbske Nowiny, 26. julija 1999. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  14. 14,00 14,01 14,02 14,03 14,04 14,05 14,06 14,07 14,08 14,09 14,10 14,11 14,12 14,13 14,14 14,15 14,16 Jan Radyserb-Wjela: Metaforiske Hrona abo Přenoški a Přirunanki w rěči Hornjołužiskich Serbow. Budyšin 1905. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  15. Pawoł Nedo: Sorbische Volksmärchen. Systematische Quellenausgabe mit Einführung unf Anmerkungen. Bautzen: Domowina, 1956. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  16. Jan Radyserb-Wjela: Třista Metaforiskich Hronow. CMS 1901. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
Commons
Commons
Commons
Commons